تأثیر کشت مخلوط و کود دامی بر تغذیه، رشد و عملکرد ذرت، لوبیا و گاودانه

برای بررسی اثر کشت مخلوط و کود دامی بر ترکیب شیمیایی، رشد و عملکرد ذرت (هیبرید سینگل کراس 704)، گاودانه و لوبیا چیتی (رقم تلاش) آزمایشی در سال زراعی 89-88 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. فاکتورها شامل نوع کشت در 5 سطح (تک کشتی لوبیا چیتی، تک کشتی گاودانه، تک کشتی ذرت، کشت مخلوط ذرت با لوبیا چیتی و کشت مخلوط ذرت با گاودانه) و کود دامی در 3 سطح (0، 30 و 60 تن در هکتار) بودند. کاربرد کود دامی عملکرد علوفه خشک، غلظت پروتئین خام و ارتفاع ذرت را افزایش داد ولی تأثیری بر تعداد برگ در بوته ذرت نداشت. کشت مخلوط ذرت با لوبیا و گاودانه سبب کاهش ارتفاع و عملکرد علوفه خشک ذرت در مقایسه با تک کشتی آن شد. کشت مخلوط ذرت با لوبیا و گاودانه پروتئین خام ذرت را افزایش داد ولی تأثیری بر تعداد برگ در بوته ذرت نداشت. کشت مخلوط ذرت با لوبیا عملکرد بیولوژیک و دانه لوبیا را کاهش داد ولی تأثیری بر تعداد دانه در نیام و وزن صد دانه نداشت. کشت مخلوط ذرت و لوبیا، پروتئین خام دانه لوبیا را افزایش داد. کاربرد کود دامی عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد دانه در نیام، وزن صد دانه و پروتئین خام دانه لوبیا را افزایش داد. کشت مخلوط ذرت با گاودانه عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد ساقه فرعی و تعداد دانه در بوته گاودانه را کاهش داد. کاربرد کود دامی و کشت مخلوط ذرت و گاودانه شاخص برداشت، تعداد نیام در بوته، وزن هزار دانه و غلظت پروتئین خام در شاخساره و دانه گاودانه را افزایش داد. با کاربرد کود دامی، غلظت و جذب n، p، k، na، ca، mg، fe، cu، zn و mn در بخش هوایی ذرت، شاخساره و دانه لوبیا و گاودانه، به استثنای غلظت na شاخساره گاودانه افزایش یافت. کاربرد کود دامی شاخص برداشت n و mn در لوبیا و شاخص برداشت n، p، k، na، ca، mg، fe، zn و mn در گاودانه را افزایش و شاخص برداشت cu در لوبیا را کاهش داد. کشت مخلوط جذب n، p، k، na، ca، mg، fe، cu، zn و mn در بخش هوایی ذرت، شاخساره و دانه لوبیا، شاخساره و دانه گاودانه را کاهش داد ولی جذب cu و zn در ذرت را افزایش داد. کشت مخلوط غلظت n، p، k، fe، cu، zn و mn در شاخساره ذرت، غلظت n، p، k، fe و mn در شاخساره لوبیا، غلظت n، p، fe، zn و mn در دانه لوبیا، غلظت n، p، mg و zn در ساقه گاودانه، غلظت n، p، fe و cu در دانه گاودانه را افزایش داد. کشت مخلوط شاخص برداشت n، p، k و fe در لوبیا را کاهش داد ولی شاخص برداشت n، p، k، na، ca، mg، fe، cu، zn و mn در گاودانه را افزایش داد. نسبت برابری زمین برای همه نظام های کشت مخلوط بیشتر از یک بود که نشانگر مزیت عملکرد و سودمندی نسبی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی بود. به طور کلی، برای افزایش غلظت پروتئین خام علوفه و بهبود کیفیت علوفه، کشت مخلوط ذرت با لوبیا و کاربرد 60 تن کود دامی در هکتار در منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه می تواند توصیه شود.